Ne e duam Profetin (alejhi selam) për hir të Allahut dhe në sajë të Allahut. Dashuria ndaj tij (alejhi selam) është pjesë e dashurisë ndaj Allahut. Ne i japim përparësi atij mbi vetet tona, fëmijët tanë dhe njerëzve në përgjithësi. E duam atë për shkak se ai është i Dërguari i Allahut dhe e realizojmë dëshminë se Muhamedi është i Dërguari i Allahut, duke e besuar atë me zemrat tona, duke e shprehur me gjuhë dhe duke e jetësuar me ndjekjen e rrugës së tij në veprat tona. Ne punojmë sipas rrugës së tij, por nuk punojmë për të. [1] Faktorët që e prishin realizimin e kësaj dëshmie janë:
- Kryeja e mëkateve. Mëkati është mangësi në realizimin e kësaj dëshmie, sepse me kryerjen e tij ke dalë nga udha e Profetit (alejhi selam).
- Sajimet në fe. Çka nuk është pjesë e fesë është mangësi në realizimin e kësaj dëshmie, sepse kështu kërkohet afrimi tek Allahu me anë të diçkaje që nuk e ka ligjëruar as Allahu, as i Dërguari i Tij.
Bidati në fe, në të vërtetë, është tallje me Allahun, sepse kështu kërkon t’i afrohesh me një vepër që Ai nuk e ka ligjëruar. Nëse qëllimi është afrimi tek Allahu, gabimi është në rrugën që ke ndjekur, pavarësisht qëllimit. Kundërshtimi i rrugës së drejtë nuk mund të justifikohet, në momentin që e mëson të vërtetën. Për praktikuesit e bidatit, kur nuk e dinë të vërtetën, themi se ata do të shpërblehen për nijetin, megjithëse e konsiderojmë krejtësisht të gabuar veprimin e tyre.
Ndërsa prijësit e tyre, të cilët e dinë të vërtetën, por nuk e pranojnë për të ruajtur pozitën e tyre, i ngjajnë Ebu Xhehlit, Utbe Ibn Rebias, Uelid Ibn Mugires e të tjerë, të cilët e pritën shpalljen e Profetit (alejhi selam) me refuzim, për hir të pozitës së tyre udhëheqëse. Pasuesit e këtyre prijësve ndahen në dy grupe:
- Ata që nuk e dinë të vërtetën, nuk kanë mësuar gjë për të dhe nuk e kanë lënë mangët kërkimin e saj, aq sa mendojnë se mënyra e tyre është e vërteta; këta janë të justifikuar.
- Ata të cilët e njohin të vërtetën, por e refuzojnë nga fanatizmi për prijësit e tyre. Këta nuk janë të justifikuar, por janë si ata që përshkruan Allahu: “Ne gjetëm baballarët tanë të ndjekin njëfarë rruge e një lloj feje, dhe sigurisht që Ne do të ndjekim gjurmët e tyre.” (Zuhruf : 22)
– “… se Isai është rob i Allahut dhe i Dërguar i Tij …” – Dëshmia për Isain është si dëshmia për Muhamedin (alejhi selam), që është i Dërguari i Allahut. Ne besojmë në profetësinë e Isait (alejhi selam), por nuk ndjekim rrugën e tij kur legjislacioni i tij kundërshton legjislacionin tonë.
Në legjislacionet para nesh, përkundër Sheriatit të sotëm, mund të dallojmë tri raste:
- Kanë pasur ligje që kundërshtojnë legjislacionin tonë. Në këtë rast ne punojmë sipas legjislacionit tonë.
- Kanë pasur ligje që përputhen me legjislacionin tonë. Edhe në këtë rast ne jemi pasues të legjislacionit tonë.
- Kanë pasur ligje për të cilat legjislacioni ynë ka heshtur. Për këtë rast, dijetarët e jurisprudencës islame kanë mendime të ndryshme nëse duhet punuar me ato ligje apo jo. Mendimi më i drejtë është se këto ligje janë edhe për ne. Argument për këtë është thënia e Allahut: “Ata janë të cilët Allahu i udhëzoi, kështu që ndiqni udhëzimin e tyre.” (En’am : 90) dhe: “Në tregimet e tyre ka mësime e përvojë për të zotët e mendjes.” (Jusuf, 111)
Në lidhje me Isain (alejhi selam) kanë kaluar në ekstrem dy grupe:
- Çifutët, të cilët e mohuan dhe thanë se ai ishte fëmijë i lindur nga imoraliteti, se nëna e tij qe lavire dhe se ai nuk ishte Profet. Në gjykimin e fesë, për Allahun ata gjykohen sikur ta kenë vrarë, sipas thënies së Tij: “… dhe për shkak të thënies së tyre (duke u mburrur): ‘Ne e vramë Mesihun, Isain, birin e Merjemes.’” (Nisa : 157) Realisht nuk ndodhi ashtu, sepse ata nuk e vranë. Përkundrazi, Allahu (s.u.t.) e ngriti Isain në qiell, kurse ata vranë dhe kryqëzuan një tjetër, që atyre u ngjau si Isai (alejhi selam).
- Të krishterët, të cilët thanë se Isai është biri i Allahut dhe i dyti i Trinisë, e bënë atë të adhuruar me Allahun, duke thënë të pavërteta.
Ne dëshmojmë që ai ishte rob i Allahut dhe Profeti i Tij, dëshmojmë se nëna e tij ishte besnike dhe e sinqertë, ashtu siç e ka përshkruar Allahu i Madhëruar. Ajo e ruajti dëlirësinë e saj dhe ishte e pamartuar. Rasti i Isait për Allahun është si ai i Ademit, të cilin Allahu e krijoi nga balta dhe pastaj i tha “bëhu!” e ai u bë.
Deklarata se ai ishte “rob i Allahut” është kundërpërgjigje ndaj të krishterëve, ndërsa pjesa “dhe i Dërguar i Tij” është kundërpërgjigje ndaj çifutëve.
– “… dhe Fjala e Tij, të cilën ia dërgoi Merjemes …” – Allahu i Lartësuar përdor termin “fjalë”, sepse Isai u krijua me fjalën “Bëhu!”. Ky term nuk mund të kuptohet në mënyrë të drejtpërdrejtë. Isai (alejhi selam) nuk qe thjesht “fjalë”, sepse ai hante, pinte, kryente jashtëqitje dhe kishte të gjitha vetitë njerëzore. Allahu i Lartësuar thotë: “Rasti i Isait për Allahun është si rasti i Ademit, të cilin Ai e krijoi prej baltës e pastaj i tha: ‘Bëhu!’ dhe ai u bë.” (Ali Imran : 59) Isai (alejhi selam) nuk ishte fjalë e Allahut, pasi fjala e Allahut është cilësi e Qenies së Allahut e, si e tillë, ajo është e pandashme prej Tij. Ai (alejhi selam) ishte qenie e ndarë nga Allahu, shkonte e vinte, hante ushqim dhe pinte.
– “… të cilën ia ka dërguar Merjemes …” – Pra, fjalën: “Bëhu!” që ia drejtoj Merjemes, dhe kështu Isai (alejhi selam) u krijua, ashtu siç thotë Allahu i Madhëruar: “Rasti i Isait për Allahun është si rasti i Ademit që e krijoi prej baltës e pastaj i tha: ‘Bëhu!’ dhe ai u bë.” (Ali Imran : 59)
Merjemja, bija e Imranit, nuk ishte motra e Musait dhe Harunit (alejhimu selam), siç mendojnë disa njerëz, por është ashtu siç thotë Profeti (alejhi selam), se: “Ata thirreshin me emrat (vinin emrat) e Profetëve të tyre.” [2] Haruni vëllai i Merjemes nuk është Haruni vëllai i Musait, përkundrazi ai ishte një tjetër që thërritej me emrin e tij. Po ashtu edhe Imrani thirrej me emrin e babait të Musait, Imranit.
– “… si dhe shpirt (i krijuar) prej Tij. …” – Pra, trupi i Isait (alejhi selam) u formua me urdhrin krijues “Bëhu!”, e pas formimit, trupit të tij iu dha shpirti që, në fakt ishte krijuar nga Allahu. Shpirti i Isait (alejhi selam) është një prej krijesave të Zotit, që i atribuohet Atij për fisnikërim dhe nderim. Isai (alejhi selam) nuk ishte vetëm shpirt, por ishte trup me shpirt. Allahu i Lartësuar thotë: “Mesihu, biri i Merjemes, është vetëm një i Dërguar. Edhe para tij kanë kaluar të Dërguar…” (Maide : 75) Me ‘fryrjen’ (nga Xhibrili) u formua trupi, ndërsa me ‘shpirtin’ ai u bë trup dhe shpirt.
– “… prej Tij. …” – Kjo frazë është ajo që i bëri të krishterët, dhe shumë të tjerë, të humbnin, se menduan që ai ishte pjesë e Allahut. Ndërsa ne themi se Allahu i verboi shikimet e tyre, apo më mirë të themi zemrat brenda në kraharor, sepse është e njohur që Isai (alejhi selam) hante ushqim, e gjithashtu dihet se çifutët supozuan se e kryqëzuan. A mundet që një pjesë e Krijuesit të ndahet prej Tij, e pastaj kjo pjesë të hajë, të pijë e të pretendohet se u vra e u kryqëzua?!
Atëherë fjala “prej” nuk tregon origjinën e pjesës, por kuptohet si në thënien e të Madhëruarit: “Ai ka vënë në shërbimin tuaj çka gjendet në qiej dhe në Tokë; të gjitha janë prej Tij.” (Xhathijeh : 13) Ne nuk mund të themi se dielli, hëna dhe lumenjtë janë pjesë e Allahut, madje këtë askush nuk e deklaron. Atëherë shprehja “prej Tij”, do të thotë “një shpirt që burimin e ka nga Allahu i Madhëruar e që nuk është pjesë e Tij”, siç pretendojnë të krishterët.
Tri kategori Allahu i Madhëruar i ka quajtur “të Vetat”:
- Qeniet e mëvetësishme. Këto quhen “të Tij” sepse janë të krijuara prej Tij. Në këtë kategori mund të përfshihen të gjitha krijesat, siç thuhet në ajetet: “Ai ka vënë në shërbimin tuaj çka gjendet në qiej dhe në Tokë; të gjitha janë prej Tij” apo: “Toka Ime është vërtet e gjerë.” (Ankebut : 56) Por mund të futen edhe krijesa të posaçme, si nderim për to, siç vjen në fjalën e Allahut: “…Pastrojeni Shtëpinë Time (Qabenë).” (Bekare : 125) dhe: “Kjo është deveja e Allahut.” (Shems : 13)
- Diçka që i atribuohet krijesës te e cila qëndron dhe që përbën një pjesë të saj. Shembull për këtë është thënia e Allahut: “shpirti prej Tij”. (Nisa : 171) Deklarimi këtu që ky shpirt është prej Tij do të thotë që ai i përket krijesave të Zotit. Nënvizimi i kësaj përkatësie është bërë si vlerësim dhe nderim për këtë krijesë të caktuar. Kështu, ai është shpirt si të gjithë shpirtrat e tjerë që ka krijuar Allahu, domethënë nuk është pjesë e Tij ose e lidhur me Të. Ky shpirt u fut tek Isai (alejhi selam) i cili ishte qenie e mëvetësishme, e ndarë nga Allahu (s.u.t.). Edhe ky lloj është i krijuar.
- Atributin që nuk është diçka e krijuar. Shembull për këtë është fjala e Allahut: “Unë të kam zgjedhur ty mbi gjithë njerëzit me kumtimet e Mia dhe të folurin Tim.” (Araf : 144) Kumtimi dhe fjala, në këtë rast, i mvishen Allahut, sepse ato janë realisht atribute të Tij, të Qenies së Tij, dhe nuk janë të krijuara.
Me këtë shtjellim qartësohet se nga këto tri kategori, dy janë të krijuara, ndërsa njëra jo. Qeniet e mëvetësishme dhe ato që u bashkëngjiten krijesave, janë të krijuara, ndërsa cilësitë për të cilat nuk përmendet krijesa ku ajo qëndron, nuk janë të krijuara; ato janë cilësi të Allahut, dhe cilësitë e Tij nuk janë të krijuara. Këto dy lloje të ndryshme nga njëra-tjetra (të krijuara dhe të pa krijuara) i gjen brenda hadithit të mësipërm: “Fjala e Tij” dhe “shpirt prej Tij”. “Fjala” është atribut që këtu i bashkëngjitet Allahut dhe, sipas asaj që thamë më lart, ajo është një nga atributet e Allahut. Nga ana tjetër, “shpirt prej Tij” i bashkëngjitet një qenieje, sepse shpirti hyri tek Isai, kështu që ai është i krijuar.
– “…e fut Allahu në Xhennet.” – Futja në Xhennet është në dy mënyra:
- Hyrje e menjëhershme, pa dënim përpara, për atë që i ka veprat e plota.
- Hyrje jo e menjëhershme, e paraprirë nga dënimi, për atë që ka mangësi në vepra.
Besimtarin, i cili veprat e këqija i ka më të shumta se të mirat, Allahu, nëse do, e dënon sipas veprave, e nëse do, e fal: “Vërtet, Allahu nuk e fal të shoqërohet dikush a diçka me Të, por fal veç kësaj atë që dëshiron.” (Nisa, 116).
[1] Detyrimi ynë ndaj Profetit është: 1- Të besojmë se ai është i Dërguari i Allahut; 2- ta duam për hir të dashurisë ndaj Allahut të Madhëruar, dhe 3- të realizojmë dëshminë se ai është i Dërguari i Allahut. (Marrë nga botimi i parë).
[2] Muslimi.
