Prej Sehl Ibn Sa’dit pÑrcillet se i DÑrguari i Allahut ka thÑnÑ: âXhenneti ka tetÑ dyer. Ai ka njÑ derÑ qÑ quhet Rejan, tek e cila hyjnÑ vetÑm agjÑruesit.â [1]
NÑ njÑ transmetim tjetÑr nÑ Sahihun e Buhariut ka thÑnÑ: âXhenneti ka njÑ derÑ, qÑ quhet Rejan. DitÑn e Gjykimit, tek ajo hyjnÑ vetÑm agjÑruesit dhe askush tjetër. AtÑ ditÑ thuhet: âKu janÑ agjÑruesit?â Ata ngrihen nÑ kÑmbÑ dhe prej asaj dere nuk futet mÑ askush. Kur agjÑruesit futen nÑ tÑ, ajo mbyllet dhe nuk hapet mÑ pÑr askÑnd.â [2]
Sipas njÑ transmetimi tÑ Tirmidhiut thuhet: âNÑ Xhennet ka njÑ derÑ qÑ thirret Rejan. PÑr tÑ kaluar nÑ tÑ thirren agjÑruesit. Kush ka qenÑ prej agjÑruesve hyn nÑ tÑ, e kush hyn nÑ tÑ nuk do tÑ ketÑ mÑ etje kurrÑ.â [3]
Prej Ebu Hurejres pÑrcillet se i DÑrguari i Allahut ka thÑnÑ: âKush shpenzon dy gjÑra nÑ rrugÑ tÑ Allahut, thirret prej dyerve tÑ Xhennetit: âO rob i Allahut, kjo ÑshtÑ mirÑsi! Kush ka qenÑ prej njerÑzve tÑ namazit, thirret prej derÑs sÑ namazit; kush ka qenÑ prej njerÑzve tÑ xhihadit, thirret prej derÑs sÑ xhihadit; kush ka qenÑ prej njerÑzve tÑ agjÑrimit, thirret prej derÑs sÑ Rejanit; kush ka qenÑ prej njerÑzve tÑ sadakasÑ, thirret prej derÑs sÑ sadakasÑ.â
Ebu Bekri tha: âO DÑrguar i Allahut, tÑ bÑfsha kurban nÑnÑn dhe babain! Kush thirret prej kÑtyre dyerve nuk ka më pas saj asnjÑ dÑm, por desha tÑ di se a ka ndonjÑ person qÑ do thirret prej tÑ gjitha atyre dyerve?â Ai tha: âPo, dhe shpresoj qÑ tâi tÑ jesh prej tyre.â [4]
NÑ njÑ transmetim tjetÑr: â…kujdestari i çdo dere thÑrret: Eja, ti filan, eja!â [5]
NÑ Musnedin e Imam Ahmedit transmetohet se i DÑrguari i Allahut ka thÑnÑ: âNjerÑzit e pÑrkushtuar ndaj njÑ vepre do tÑ kenÑ njÑ derÑ nÑ Xhennet, prej nga ku do tÑ thirren sipas veprÑs qÑ kanÑ punuar mÑ shumÑ. Kështu, njerÑzit qÑ janÑ dalluar nÑ agjÑrim do tÑ thirren prej derÑs sÑ Xhennetit, sÑ cilÑs i thuhet Rejan.â Ebu Bekri tha: âO DÑrguari i Allahut, a ka ndonjÑ person i cili do të thirret prej tÑ gjitha kÑtyre dyerve?â Ai tha: âPo, e unÑ shpresoj qÑ ti tÑ jesh njÑ prej tyre, o Ebu BekÑr.â
Ebu Bekri e pyeti tÑ DÑrguarin e Allahut se a do tÑ thirret dikush prej tÑ gjitha dyerve tÑ Xhennetit, duke parashtruar se, tÑ thirresh prej njÑ dere tÑ vetme tÑ Xhennetit ÑshtÑ e mjaftueshme. Nuk ÑshtÑ nevoja tÑ thirresh prej tÑ gjitha dyerve, sepse qÑllimi ÑshtÑ tÑ hysh nÑ Xhennet, e ky qÑllim arrihen edhe vetëm me një.
DobitÑ dhe dispozitat
E para: Vlera e agjÑrimit, ku enkas pÑr tÑ ÑshtÑ përgatitur njÑ prej tetÑ dyerve tÑ Xhennetit.
E dyta: Rejan ÑshtÑ emÑr i pÑrveçÑm i njÑ prej dyerve tÑ Xhennetit. Ky emÑr rrjedh prej fjalÑs arabe âRajunâ, qÑ nÑnkupton shuarjen e etjes dhe ÑshtÑ e kundÑrta e fjalÑs âatashuâ – etje. MeqÑ agjÑruesi e pengon veten nga pirja e ujit, ndonëse është shumÑ i etur, atÑherÑ si shpÑrblim i jepet tÑ pijÑ nÑ botÑn tjetÑr e kurrÑ mÑ nuk do të ndihet i etur.
E treta: Adhurimet e pÑrmendura nÑ hadith, si namazi, xhihadi, agjÑrimi, sadakaja janë dyer tÑ Xhennetit. Ãdo derÑ ÑshtÑ e veçantÑ pÑr njerÑzit e kÑtyre adhurimeve, domethënë pÑr ata qÑ kanÑ qenÑ të dalluar në njÑrin prej tyre.
E katërta: Dyert e Xhennetit kanÑ melekë si kujdestarÑ. Ata thÑrresin çdo person nÑ derÑn pÑrkatÑse, sipas veprÑs qÑ ka vepruar mÑ shumÑ. Kjo tregon se melekët i duan njerëzit qÑ janÑ tÑ mirÑ dhe gÑzohen me ta. [6]
E pesta: Ky hadith tregon pozitÑn e lartÑ qÑ gÑzon Ebu Bekri. Ai do tÑ thirret prej tÑ gjitha dyerve tÑ Xhennetit, sepse ka qenë i dalluar në të gjitha veprat e mira. Fjala e tÑ DÑrguarit tÑ Allahut âshpresoj qÑ tâi tÑ jesh prej tyreâ do tÑ plotÑsohet me patjetÑr. NÑ hadithin e Ibn Abassit tregohet se Ebu Bekri do tÑ thirret prej tÑ gjitha dyerve tÑ Xhennetit. Jo vetÑm kaq, por ai do tÑ thirret prej gjithÑ banesave dhe dhomave tÑ Xhennetit. [7]
E gjashta: Hadithi i lartpÑrmendur tÑ jep ndjesinÑ se ata qÑ do tÑ thirren prej tÑ tetÑ dyerve janÑ një pakicÑ. [8]
E shtata: Ky hadith sinjalizon se bÑhet fjalÑ pÑr vepra vullnetare (nafile) e jo pÑr veprat e detyrueshme, sepse ka shumÑ njerÑz qÑ i kryejnÑ tÑ gjitha adhurimet e detyrueshme, mirÑpo nuk ka shumÑ njerÑz qÑ tâi kryejnÑ tÑ gjitha llojet e veprave nafile, e qÑ mÑ pas tÑ thirren prej tÑ gjitha dyerve tÑ Xhennetit. [9]
E teta: Lejohet lavdÑrimi i njÑ personi nÑ prani, nÑse kjo nuk sjell rrezik ndaj tij, si vetëpÑlqim apo diçka tjetÑr. [10]
E nÑnta: Thirrja e personit qÑ i kryen tÑ gjitha kÑto vepra vullnetare pa shkÑputje nga tÑ gjitha dyert e Xhennetit bÑhet nÑ shenjÑ shpÑrblimi dhe nderimi pÑr tÑ, por ai hyn nÑpÑrmjet njÑ dere tÑ vetme tÑ Xhennetit.
E dhjeta: Veprat e mira, me shumÑllojshmÑrinÑ e tyre, nÑ shumicÑn e rasteve nuk mund tâi realizojÑ qÑ tÑ gjitha njÑ person i vetÑm. NÑ shumicÑn e rasteve, kujt i lehtÑsohet realizimi i njÑ lloji tÑ tyre privohet prej tÑ tjerave. Realizimi i tÑ gjitha llojeve tÑ veprave tÑ mira mund tÑ arrihet prej njÑ pakice njerÑzish dhe Ebu Bekri ÑshtÑ pjesÑ e asaj pakice. [11]
E njÑmbÑdhjeta: Kush bën një vepër shumÑ dhe shpesh, njihet me tÑ dhe etiketohet me tÑ. KÑtÑ e tregon fjala e Profetit: âkush ÑshtÑ prej njerÑzve tÑ namazitâ, domethënë kush është i spikatur në namaze nafile, sepse ndryshe tÑ gjithÑ muslimanÑt janÑ njerÑz tÑ namazit. [12]
[1] Buhariu 3084, Muslimi 1155.
[2] Buhariu 1797.
[3] Tirmidhiu 765.
[4] Buhariu 1798, Muslimi 1027.
[5] Buhariu 2686, Muslimi 1027.
[6] Fet’hul Bari 7/29.
[7] Sahih Ibn Hiban 6867, nÑ tÑ ka dobÑsi por e ka pÑrforcuar Hejthemi nÑ Mexhma ez-Zewaid 9/46.
[8] Fet’hul Bari 7/28.
[9] Fet’hul Bari 7/28-29.
[10] Sherhun Nevevij ala Muslim 7/117.
[11] Et-Temhid 7/184.
[12]Â Et-Temhid 7/185.